Hỏi: Tôi 26 tuổi, khoảng một năm trước, phát hiện tay bị run khi cầm bất cứ vật gì. Tôi có đi khám, bác sĩ cho biết bị bệnh rối loạn thần kinh thực vật và cho dùng các loại thuốc như Covatin, Sulpirid, Gelatamin… Sau một thời gian uống thuốc, bệnh vẫn không thuyên giảm. Đi kèm với bệnh, trí nhớ cũng giảm dần. Bệnh rối loạn thần kinh thực vật có phải là Parkinson? Tập yoga có thể chữa khỏi bệnh không?
Đáp:
Chào bạn!
Run, tim đập nhanh, vã mồ hôi ở lòng bàn chân, bàn tay, tức ngực, khó thở… là một số triệu chứng thường gặp của bệnh rối loạn thần kinh thực vật. Hệ thần kinh thực vật là một bộ phận của hệ thần kinh trung ương, có nhiệm vụ điều hòa các chức năng của cơ thể mà không theo ý muốn chủ quan của con người. Thần kinh thực vật liên quan đến hoạt động của hầu hết các cơ quan trong cơ thể như: tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, chuyển hóa, bài tiết…
Rối loạn thần kinh thực vật (RLTKTV) có thể là biến chứng của một số bệnh hay tác dụng phụ của các thuốc như: Các bệnh tự miễn (lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp,…): ở những người mắc các bệnh tự miễn, trong cơ thể người bệnh xuất hiện những tự kháng thể chống lại các thành phần của các bộ phận trong cơ thể gây nên tổn thương ở các bộ phận đó, trong đó có cả hệ thống thần kinh thực vật gây ra RLTKTV. Bệnh tiểu đường: đây là nguyên nhân phổ biến nhất của RLTKTV, dần dần có thể gây tổn thương thần kinh khắp cơ thể. Tổn thương dây thần kinh: do chấn thương, phẫu thuật hoặc xạ trị ở vùng cổ.
Triệu chứng của RLTKTV rất phong phú và có thể rất khác nhau ở từng đối tượng. Ở các trường hợp RLTKTV nặng, các triệu chứng gây ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của người bệnh như: cảm thấy đầu óc chuếnh choáng hoặc hoa mắt, chóng mặt; rối loạn giấc ngủ, thường là mất ngủ; thể hiện một sự nhạy cảm với ánh sáng quá mức; đối với nam dễ có biểu hiện rối loạn khả năng cương cứng dương vật; rối loạn vận mạch ở da, da nổi mẩn đỏ, dễ bị rám nắng; rối loạn nhịp tim; hay đi tiểu tiện, kể cả ban ngày hay ban đêm; thường xuyên có cảm giác buồn nôn; ra mồ hôi quá nhiều; cảm thấy mệt mỏi, lo âu quá mức; tụt huyết áp tư thế, đôi khi có thể dẫn đến ngã đột ngột; đau ngực, cảm giác khó thở; đau dây thần kinh; khô miệng… Trong đó, run cũng là một triệu chứng hay gặp của bệnh RLTKTV. Run do RLTKTV có thể gặp ở bất kì lứa tuổi nào, run tăng khi thay đổi trạng thái cảm xúc. Tình trạng run có thể giảm khi người bệnh luyện tập và điều chỉnh trạng thái tâm lý.
Các loại thuốc bạn nêu trên đều dùng để điều trị RLTKTV. Tuy nhiên, thần kinh thực vật là một hệ thống tổng thể nên việc điều chỉnh hoạt động của cả cơ thể mình mới là điều quan trọng nhất. Nếu tìm được nguyên nhân gây RLTKTV thì cần chữa theo nguyên nhân, nhưng cho đến nay việc xác định nguyên nhân của bệnh còn rất khó khăn và không chính xác. Các phương pháp hiện nay hầu như chỉ dừng lại ở điều trị triệu chứng của bệnh. Các thuốc hay được sử dụng: Benzodiazepine để điều trị lo âu, hồi hộp, mất ngủ; các nhóm thuốc chống suy nhược cơ thể, chống trầm cảm, thuốc điều hòa nhịp tim hoặc những điều chỉnh để giúp người bệnh thích nghi dần với hạ huyết áp tư thế như là nâng cao đầu giường, ăn nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày, chế độ ăn mặn hơn… Vì vậy, việc luyện tập yoga hay dưỡng sinh, ngồi thiền… đều rất cần thiết. Chúc bạn mau khỏi bệnh!